Beyin Sisi Belirtileri ve Nedenleri
Beyin sisi düşünme yeteneğini etkileyebilecek belirtiler için sıklıkla kullanılan bir terimdir. Kafanızın karışmış olduğunu veya düşüncelerinizde odaklanma zorluğu çektiğinizi, düşüncelerinizi kelimelere dönüştürmekte zorlandığınızı hissediyorsanız beyin sisi söz konusudur. Kafam çok dağınık, kendimi ifade etmekte zorlanıyorum gibi ifadelerin çok sık duyulduğu bireylerde, merkezi sinir sisteminin etkilenmesi neticesinde ortaya çıkmaktadır. Beynin vücudun diğer organlarıyla konuşması bu sinir sistemi aracılığıyla olmaktadır. Beyin sisi olan insanlarda hafıza kaybı, dil sorunları, dikkat eksikliği, odaklanma zorluğu gibi belirtiler görülmektedir. Öğrenme ve hafıza egzersizleri bu sorunları aşmanıza yardımcı olabilir. Bir uzman, sorun yaşadığınız görevlerle başa çıkmanız için size yeni yollar gösterebilir.
Kullanılan bazı reçeteli veya reçetesiz ilaçların beyin sisine yol açtığı bilinmektedir. Hafıza kaybı, konuşma güçlüğü, odaklanma zorluğu gibi hususlar bir ilaç kullanmaya başladıktan sonra başlamışsa, doktorunuza başvurmanız faydalı olabilir. İlaçların içerisinde yer alan bazı kimyasalların (hem doğal hem de insan yapısı) beyin sisi oluşumu noktasında duyarlılık meydana getirdiğinden şüphelenilmektedir. Beyin sisi olan insanlarda isimleri ve tarihleri hatırlamakta güçlük meydana geldiği, birden fazla işi aynı anda yapmakta zorluklar olduğu veya eskiden çok kısa zamanda tamamladığı bir işin artık çok uzun süre gerektirdiği görülmektedir. Kanser ilaçları veya kanser tedavisi neticesinde beyin sisi oluşumuna rastlanmaktadır.
Kadınlarda menapoz döneminde hatırlama güçlükleri gibi beyin sisi belirtilerinin ortaya çıkabildiği anlaşılmaktadır. Genellikle kadınlarda menapoza bağlı olarak 50’li yaşlarda yeni bir şey öğrenme güçlüğü, eski olayları, tarihleri hatırlama zorluğu oluşabilmektedir. Beyin sisi ile birlikte, sıcak basması (daha yüksek kalp hızı ve vücut ısısı ile ani terleme) ve diğer vücut değişiklikleri de olabilir.
Kronik yorgunluk sendromu görülen hastalarda, beyin sisi ortaya çıkabilmektedir. Bu durumla birlikte bedeniniz ve zihniniz uzun süre yorulur. Kendinizi kafanız karışmış, unutkan ve odaklanma güçlüğü çeker bir halde hissedebilirsiniz. Bazen kişi depresyonda olduğundan beyin sisi benzeri belirtiler gösterebilir. Ancak bu durumun depresyonla birlikte gelen enerji ve motivasyon kaybıyla mı bağlantılı olduğu, yoksa depresyonun beyninizi sis oluşturacak şekilde etkileyip etkilemediğini ifade etmek zordur.
Beyninizin olması gerektiği gibi çalışmasına yardımcı olmak için uykuya ihtiyacınız vardır, ancak fazlası sizi sisli hissettirebilir. Yatmadan önce iyi bir şekilde dinlenmek için öğle yemeğinden sonra veya yatmadan hemen önce kafein ve alkolden uzak durmak ve bilgisayarı ve akıllı telefonu yatak odanızdan uzak tutmak isteyebilirsiniz. Ayrıca her gün aynı saatte yatıp uyanmaya da yardımcı olabilir. Beyin sisinin apne, uykusuzluk veya narkolepsi gibi bir uyku bozukluğundan kaynaklanabileceğini düşünüyorsanız, mutlaka bir uzmanla görüşünüz.
BEYİN SİSİ NEDİR?
Beyin sisi, tıbbi bir durumun kendisi değil, diğer tıbbi durumların bir belirtisidir. Aşağıdakileri içeren bir tür bilişsel işlev bozukluğudur. Beyin sisi olan bireylerde aşağıdaki belirtiler görülmektedir:
1-Hafıza sorunları
2-Zihinsel netlik eksikliği
3-Zayıf konsantrasyon
4-Odaklanamama
5-Sözcük ve tarihleri hatırlayamama
6-Birden çok işi aynı anda yapamama
7-Bir işin eskisine göre çok daha uzun sürede tamamlanması
8-Dikkat dağınıklığı
9-Kafa karışıklığı
Bazı insanlar bunu zihinsel yorgunluk olarak da nitelendirmekte ve ciddi bir sorun olarak görmemektedirler. Beyin sisinin neden oluştuğuna dair sayısız açıklama bulunmaktadır. Ancak beyin sisine neden olan olayı belirledikten sonra sorunu çözmeye başlamak gerekmektedir. Nedenlerini altı temel başlıkta ifade edebiliriz.
1. Stres
Kronik stres kan basıncını artırabilir, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve depresyonu tetikleyebilir. Aynı zamanda zihinsel yorgunluğa ve beyin sisine de neden olabilir. Stresli olduğunuzda beyin sisine ait belirtilerden bir veya bir kaçını gösterebilirsiniz. Stres beyninizi tüketerek, düşünmeyi, akıl yürütmeyi ve odaklanmayı zorlaştırabilir.
2. Uykusuzluk
Kötü bir uyku, kalitesiz bir uyku düzeni, beyninizin ne kadar iyi çalıştığını da etkileyebilir. Her gece aynı saatte ve yeterli düzeyde uyumanız önemlidir. Çok az uyumak, zayıf konsantrasyona ve bulanık düşüncelere neden olabilir. Çok fazla uyumak da beyin sisine yol açabilir.
3. Hormonal değişiklikler
Hormonal değişiklikler de beyin sisini tetikleyebilir. Hamilelik sırasında, menapoz sırasında hormon dengeleri değişebilir. Bu değişikliklerin bazıları hafızayı etkileyebilir ve kısa süreli bilişsel bozulmaya neden olabilir.
4. Diyet
Diyet, beyin sisinde de önemli bir rol oynayabilir. B-12 vitamini sağlıklı beyin işlevini destekler ve B-12 vitamini eksikliği beyin sisi oluşturabilir. Besin alerjiniz veya hassasiyetiniz varsa, belirli yiyecekleri yedikten sonra beyin sisi oluşabilir. Tetikleyici gıdaları diyetinizden çıkarmak semptomları iyileştirebilir.
5. İlaçlar
İlaç alırken beyin sisi fark ederseniz, mutlaka doktorunuza başvurun. Beyin sisi, kullandığınız bir ilacın, bilinen bir yan etkisi olabilir. Dozunuzu düşürmek veya başka bir ilaca geçmek semptomlarınızı iyileştirebilir. Beyin sisi kanser tedavilerinden sonra da oluşabilir.
6. Tıbbi durumlar
İltihaplanma, yorgunluk veya kan şekeri seviyesindeki değişikliklerle ilişkili tıbbi durumlar da zihinsel yorgunluğa neden olabilir. Örneğin, beyin sisi, altı aydan uzun süren kalıcı yorgunluğu içeren kronik yorgunluk sendromunun bir belirtisidir.
BEYİN SİSİ SORUNU NEDİR?
Beyin sisi aslında tıbbi bir durum değil, zihinsel olarak halsiz ve bulanık olma hissini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Baş ağrısı, zihinsel yorgunluk, dikkat eksikliği, odaklanma güçlüğü, birden çok görevi aynı anda yürütme güçlüğü çekiyorsanız, hafıza eksikliği, bir işe veya fikre bağlı çalışmakta zorlanıyorsanız beyin sisi rahatsızlığı buna neden olabilir. Beyin sisini azaltmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlardır:
Yeterince uyuyun: Uyku, beyniniz ve vücudunuzun beyin sisine katkıda bulunabilecek sağlıksız toksinleri temizlemesi için önemlidir. Sabit bir uyku programı izlemeye çalışın ve her gece yedi ila dokuz saat uyumaya özen gösterin. Uyumadan önce cep telefonunuz, dizüstü bilgisayarınız veya televizyonunuz gibi elektronik cihazları kullanmaktan kaçının .
Yeni şeyler deneyin: Zihninizi uyarıcı faaliyetlerle meşgul edin ve yeni şeyler denemek için çaba gösterin. Örneğin, işe farklı bir yoldan gidin, düzenli olarak yaptığınız bir göreve farklı bir yaklaşım deneyin veya farklı müzikler dinleyin.
Çoklu görevden kaçının: Özellikle bilinçli düşünce gerektiren iki aktivite yapmaya çalışıyorsanız, çoklu görev enerjinizi tüketebilir ve üretkenliğinizi azaltabilir. Bunun yerine, her seferinde bir şeye odaklanmayı deneyin.
Hafızanız üzerinde çalışın: Bir şeyleri unutmaya yatkınsanız, hafızanızı geliştirmek için farklı numaralar kullanmayı deneyin. Örneğin tekerlemeler, anımsatıcılar veya görsel ya da sözlü ipuçları önemli şeyleri hatırlamanıza yardımcı olabilir.
Zihinsel molalar verin: Gün içinde, hiçbir şey düşünmediğiniz ve anda olduğunuz birkaç zihinsel mola vermeyi bir nokta haline getirin. Gözlerinizi kapatabilir, kısa bir yürüyüşe çıkabilir veya pencerenizden dışarı bakabilirsiniz.
Dikkatinizi odaklayın: Birden fazla şey tarafından dikkatiniz dağılırsa veya odağınızı kaybederseniz, yavaşlamaya çalışın ve tüm dikkatinizi tek bir göreve odaklayın. Ardından, ne kadar küçük olursa olsun, bu görevi tamamlamaya çalışın.
Sosyal olarak aktif kalın: Sosyal aktivitelere katılmak ruh halinizi, hafızanızı ve bilişinizi iyileştirebilir.
Derin düşüncelere dalın: Her gün derin düşüncelerle biraz zaman geçirerek zihninizi çalıştırın. Örneğin, bir makale okuduysanız, makalenin içeriğini düşünerek 10 dakika geçirin.
Meditasyon yapmayı deneyin: Meditasyon stresi azaltmaya, beyninizi ve vücudunuzu rahatlatmaya yardımcı olabilir.
Düzenli egzersiz yapın: Fiziksel olarak aktif kalmak zihinsel sağlığınızı iyileştirebilir.
Sağlıklı bir diyet uygulayın: Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir diyet hafıza, biliş ve beyin sağlığına yardımcı olabilir.
Alkol ve uyuşturucudan kaçının: Bu maddeler duyularınızı bozabilir ve beyninizi olumsuz etkileyebilir .
